Visie op 2017: binnenlandse dynamiek onverstoord door buitenlandse hectiek

Economisch commentaar

30 november 2016, door Martijn Badir

Naar dossierpagina  Visie op 2017

• De Nederlandse economie groeit naar verwachting met 2,0 procent in 2016 en met 1,8 procent in 2017
• Er is nu sprake van een krachtig economisch herstel, voornamelijk door een sterke groei van de binnenlandse economie
• De particuliere consumptie stijgt door het hogere besteedbare inkomen van huishoudens en het toegenomen consumentenvertrouwen
• Inflatie loopt in de komende kwartalen op
• Gematigde verdere daling werkloosheid
• Internationale onzekerheden blijven echter nadrukkelijk risico voor groei

In het derde kwartaal van 2016 groeide de Nederlandse economie met 0,7 procent ten opzichte van het kwartaal ervoor. Het volume van het BBP in Nederland neemt nu al drie kwartalen op rij met 0,7 procent toe, wat duidelijk laat zien dat we in een fase van sterk economisch herstel zitten. Voor dit jaar verwachten wij dan ook een groei van 2,0 procent en voor volgend jaar een groei van 1,8 procent (tabel 1).

Bron: CBS, Rabobank

Bron: CBS, Rabobank

Vooral binnenlands gaat het de Nederlandse economie voor de wind. De volumegroei van de particuliere consumptie draagt dit en volgend jaar weer relatief sterk bij aan de economische groei (figuur 1). De belangrijkste reden hiervoor is de toename van het besteedbare inkomen van huishoudens. Door de zeer lage inflatie en de gestage loongroei nemen de reële lonen relatief fors toe (figuur 2). Ook de stijging van de werkgelegenheid zorgt ervoor dat huishoudens meer te besteden hebben. In 2016 houden huishoudens ook nog meer over in de portemonnee door het op 1 januari ingevoerde lastenverlichtingspakket van vijf miljard euro. Tegelijkertijd staat het consumentenvertrouwen op het hoogste niveau sinds 2008, wat de consumptie verder omhoog stuwt (figuur 3).

Het hoge niveau van het consumentenvertrouwen hangt ook sterk samen met het herstel op de woningmarkt, waar we dit en volgend jaar een gemiddelde prijsstijging van rond de vijf procent verwachten. Vooral dit jaar neemt het aantal transacties nog sterk toe. Dit heeft tot gevolg dat de woninginvesteringen in 2016 een sterke bijdrage aan de economische groei leveren, terwijl dat volgend jaar beduidend minder zal zijn.

Dat de op het binnenland gerichte bestedingscomponenten na jaren van stagnatie nu bijdragen aan de economische groei is niet verwonderlijk. Het grote optimisme van consumenten over het huidige economische klimaat is wat ons betreft echter wel erg uitbundig, gegeven de internationale economische ontwikkelingen en het feit dat de Nederlandse economie nog niet in alle opzichten is hersteld van de Grote Recessie. Het buitenland is wat ons betreft op dit moment de grootste reden tot zorg: de gematigde groei bij de voor ons belangrijke handelspartners zorgt ervoor dat de uitvoergroei dit en volgend jaar lager zal zijn dan we in voorgaande jaren gewend waren. Daarnaast blijven er veel internationale onzekerheden, waarvan het toenemende protectionistische klimaat ons de meeste zorgen baart.

De inflatie loopt de komende kwartalen geleidelijk op, voornamelijk doordat het negatieve effect van de olieprijzen uit de inflatie loopt. Het sterke tempo van de werkloosheidsdaling in de afgelopen kwartalen zal de komende tijd naar verwachting afzwakken. De werkgelegenheidsstijging zal minder sterk zijn terwijl het arbeidsaanbod juist harder toeneemt door beleidseffecten (vooral de verhoging van de aow-leeftijd) en de aanzuigende werking van het arbeidsmarktherstel op de arbeidsparticipatie.

Bron: CBS

Bron: CBS

Hoe verder?

De Nederlandse economische groei ligt op dit moment boven het groeitempo dat op langere termijn houdbaar is, de zogenaamde potentiële groei. De grote vraag is hoe de economie zich na 2017 gaat ontwikkelen. Daarom schetsen wij drie heel verschillende economische scenario’s voor de periode 2018-2023: Doormodderen, De Vierde Industriële Revolutie en Deglobalisering.

Colofon

De Visie op 2017 is een uitgave van RaboResearch van Rabobank en kwam mede tot stand in samenwerking met Financial Markets Research. De afsluitdatum van deze publicatie is 28 november 2016.

De in deze publicatie gepresenteerde visie is mede gebaseerd op gegevens uit door ons betrouwbaar geachte bronnen, waaronder Macrobond. Deze bronnen zijn op zorgvuldige wijze in onze analyses verwerkt. De economische groeivoorspellingen en scenario's zijn gegenereerd met behulp van het werelddekkende econometrische structuurmodel NiGEM.

Overname van de inhoud met bronvermelding is toegestaan. RaboResearch aanvaardt echter geen enkele aansprakelijkheid voor het geval dat de in deze publicatie neergelegde gegevens of prognoses onjuistheden bevatten.

Gebruikte afkortingen bronnen: CBS: Centraal Bureau voor de Statistiek, OESO: Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, IMF: Internationaal Monetair Fonds, CPB: Centraal Planbureau, ECB: Europese Centrale Bank, Fed: Federal Reserve.

© 2016 - Coöperatieve Rabobank U.A., Nederland